آندالوزیت (به انگلیسی: Andalousite) با فرمول شیمیایی Al[16]Al[5][O-SiO4] از مجموعه کانی هاست و لومینسانس قرمز و قرمز جواهری دارد. در منطقه اندلس اسپانیا کشف شده. به سختی در اسیدها حل می‌شود Al2O۳:۶۲٫۹۳٪ SiO۲:۳۷٫۰۷٪ وادخال هایMn (مشابه ویریدین) برای اولین بار در استرالیا کشف شد و از نظر شکل بلور: منشوری، رنگ: خاکستری - خاکستری تیره - قهوه‌ای - قرمز - صورتی، شفافیت: شفاف - نیمه شفاف- غیر شفاف، جلا: شیشه‌ای - چرب - مات، سیستم تبلور: ارترومبیک و در رده‌بندی سیلیکات است همچنین خاصیت مغناطیسی ندارد و منشأ تشکیل آن دگرگونی - پگماتیتی است.
همایند کانی‌شناسی (پارانژ) آن واکنش‌های شیمیایی - اشعه Xتورمالین- روتیل- کوارتز- تورمالین- گارنت است ، از نظر ژیزمان بلوری - آگرگات دانه‌ای - فشرده - رشته‌ای - شعاعی فراوان است و بیشتر در یافت شده درگنایس‌ها، کانی میکاشیست‌ها و پگماتیت‌ها در آلمان غربی، اطریش، اسپانیا، چک اسلواکی، آمریکا، روسیه و استرالیا یافت می‌شود.
نام آندالوسیت از محل استخراج آن در آندالوسیا(Andalusia) در کشور اسپانیا مشتق شده البته در متن های باستانی نیز آندالوسیت را به نام (Lapis Crucifea) می نامیدند. آندالوسیت از آلومینیوم و سیلیکات ( sio52Al ) تشکیل شده و معمولاً در کانی های دگرگون شده ی ناحیه ای تحت فشار کم و دمای متوسط به بالا شکل می گیرد. کانی های کیانیت (kyanite) و سیلیمانیت(sillimanite) ازآندالوسیت پلی مورف هستند. این کانی دارای پدیده چند رنگی بالایی است و در صورتی که پخ دار(Faceting) تراشیده شود موجب بازی رنگ در سنگ می شود و به صورت رنگ های قرمز، سبز، زرد در سطح سنگ نمایان می شود و شبیه به شکل خاموشی از نمایش رنگین کمان است. از تولید کنندگان این کانی کشورهای (اسپانیا، سری لانکا، برزیل، استرالیا، آمریکا، کانادا و روسیه) می باشد از اسامی دیگر این کانی میتوان به (Chiastolite) اشاره کرد.